เส้นเลือดในสมองแตก ภัยร้ายแรง รักษาเร็วยิ่งปลอดภัย

“ติ๊กต่อก…ติ๊กต่อก…” เสียงนาฬิกาเร่งเวลาที่กำลังนับถอยหลัง นั่นอาจเป็นเหมือนการเปรียบเทียบกับโรคภัยไข้เจ็บที่คุกคามชีวิตเราโดยไม่รู้ตัว หนึ่งในนั้นคือ “เส้นเลือดในสมองแตก” ภัยเงียบที่พร้อมจะพรากชีวิตและความสามารถในการใช้ชีวิตประจำวันไปได้ทุกเมื่อ บทความนี้จะพาคุณไปเช็กลิสต์! เส้นเลือดในสมองแตก อาการเริ่มแรก เส้นเลือดในสมองแตก วิธีรักษาที่รวดเร็ว รวมถึงอธิบายว่าเส้นเลือดในสมองแตก เกิดจากอะไร

เส้นเลือดในสมองแตก เกิดจากอะไร สาเหตุที่อาจคาดไม่ถึง

เส้นเลือดในสมองแตก เกิดจากการที่หลอดเลือดที่นำเลือดไปเลี้ยงสมองเกิดการแตก ทำให้เลือดไหลออกมาในเนื้อสมอง หรือบริเวณรอบๆ สมอง เลือดที่ไหลออกมาจะไปกดทับเนื้อสมอง ทำให้เซลล์สมองขาดเลือดและออกซิเจนไปเลี้ยง จนทำให้สมองเสียหายและสูญเสียการทำงาน

กลุ่มคนที่มีปัจจัยเสี่ยงทำให้เกิดเส้นเลือดในสมองแตก

1. ผู้สูงอายุ อายุที่เพิ่มขึ้นทำให้หลอดเลือดเสื่อมสภาพ
2. ผู้ที่มีความดันโลหิตสูง ความดันโลหิตสูงทำให้หลอดเลือดแข็งตัวและเสี่ยงต่อการแตก
3. ผู้ที่มีระดับคอเลสเตอรอลสูง ไขมันในเลือดสูงจะไปสะสมตามผนังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดแข็งตัว
4. ผู้ป่วยเบาหวาน เบาหวานทำให้อวัยวะต่าง ๆ รวมถึงหลอดเลือดเสื่อมสภาพเร็วขึ้น
5. ผู้สูบบุหรี่ นิโคตินในบุหรี่ทำให้หลอดเลือดตีบ
6. ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคหลอดเลือดสมอง พันธุกรรมมีส่วนสำคัญในการเกิดโรคนี้
7. ผู้ที่มีภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ ภาวะนี้ทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ
8. ผู้ที่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป แอลกอฮอล์ทำให้อัตราการเต้นของหัวใจเร็วขึ้นและความดันโลหิตสูงขึ้น
9. ผู้ที่มีภาวะไขมันในเลือดสูง
10. ผู้ที่มีภาวะหลอดเลือดแข็งตัว

เช็กลิสต์! เส้นเลือดในสมองแตก อาการเริ่มแรกที่ต้องระวัง

วิธีการสังเกตอาการของผู้ป่วยเส้นเลือดในสมองแตกนั้น อาการจะคล้ายกับผู้ป่วยโรคเส้นเลือดในสมองตีบ สามารถเช็กได้โดยใช้หลักการดังนี้

เช็กได้จากหลักการ BE-FAST ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้

• B คือ Balance สามารถสังเกตว่าคนไข้เวียนศีรษะฉับพลัน, เซ, ทรงตัวไม่ได้ แม้แต่นั่งก็ยังทรงตัวไม่ได้ล้มไปทางใดทางหนึ่ง โดยที่มีอาการคลื่นไส้อาเจียนร่วมด้วย ทำให้บอกได้ว่าบาลานซ์ของเขาเสียหายไป การทรงตัวของเขาเสียหายไปขึ้นมาแบบฉับพลันทันทีแบบนี้ควรไปพบแพทย์
• E คือ Eyes เห็นภาพซ้อน (แนวตั้งหรือแนวนอน) ลานสายตาแคบลง (มองไม่เห็นด้านข้าง) คือเมื่อเรามองไปสองทางจะเห็นลานสายตากว้างออกเป็นสองทาง แต่ลานสายตาอาจจะหายไปครึ่งหนึ่ง เช่น หายไปทางขวา เรามองไปแล้วไม่เห็นสิ่งของที่อยู่ทางขวาหรือเดินไปแล้วไปชนสิ่งของทางขวา บางคนอาจจะเป็นอาการขับรถแล้วมองกระจกข้างไม่เห็น ปกติเราเหลือบตา  มองกระจกข้างด้านขวาเราก็เห็นหรือมองกระจกข้างด้านซ้ายก็เห็น แต่กลายเป็นเหลือบตาแล้วมองไม่เห็นกระจกด้านข้าง อันนี้บอกว่าลานสายตาแคบลงเป็นขึ้นมาฉับพลันทันทีต้องนึกถึงโรคนี้
• F คือ Face หน้าเบี้ยว ปากเบี้ยว พูดไม่ชัด
• A คือ Arm แขนขาอ่อนแรงครึ่งซีก 
• S คือ Speech  พูดไม่ชัด เสียงพูดเปลี่ยนไปจากเดิมเป็นขึ้นมาทันที
• T คือ Time รีบนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลทันที เพราะมันเป็นอาการของโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลันจะได้ให้การรักษาอย่างทันท่วงที โดยช่วงเวลาสำคัญสำหรับการรักษา 4.5 ชั่วโมงแรกมีโอกาสได้รับยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำ และภายใน 24 ชั่วโมงแรกสามารถพิจารณาการลากลิ่มเลือดได้

เส้นเลือดในสมองแตก วิธีรักษามีอะไรบ้างที่รวดเร็วช่วยชีวิตได้

โดยทั่วไปมี 3 รูปแบบหลักๆ ดังนี้

1. การให้ยาลดความดันในสมอง ใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยมีความดันในสมองสูง เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดความเสียหายต่อสมองเพิ่มเติม
2. การผ่าตัด พิจารณาในกรณีที่มีเลือดออกในสมองปริมาณมาก หรือมีภาวะสมองบวม การผ่าตัดมีจุดประสงค์เพื่อนำเลือดที่คั่งอยู่ออก และลดแรงกดดันในสมอง ช่วยเพิ่มโอกาสในการรอดชีวิตของผู้ป่วย
3. การสังเกตอาการและการควบคุมความดัน ใช้ในกรณีที่เลือดออกมีปริมาณน้อย หรืออยู่ในตำแหน่งที่ผ่าตัดได้ยาก แพทย์จะติดตามอาการของผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด และควบคุมความดันโลหิตให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม

เส้นเลือดในสมองแตกระยะเวลาในการรักษามีกี่ระยะบ้าง

ระยะแรกหลังป่วยโรคหลอดเลือดสมอง

สิ่งที่สําคัญที่สุดคือญาติของผู้ป่วย ต้องพาคนไข้มาถึงมือหมอเร็วที่สุด และพร้อมให้ประวัติอย่างครบถ้วนกรณีคนไข้ที่อ่อนแรง สลบ ไม่สามารถสื่อสารได้ ญาติต้องจัดท่าทางให้คนไข้นอนพลิกหน้าหันตะแคงเพื่อไม่ให้สำลักน้ําลายหรือไม่ให้ลิ้นลงไปอุดทางเดินหายใจ และกดเบอร์ 1669 เพื่อเรียกรถพยาบาลเพื่อให้ส่งถึงมือแพทย์ ทั้งนี้ญาติที่ให้ข้อมูลกับแพทย์ควรเป็นญาติที่เห็นเหตุการณ์และรู้ประวัติกับโรคประจำตัวของคนไข้พอสมควร

ระยะที่คนไข้ได้รับการรักษาที่โรงพยาบาลหรือฝึกกายภาพบำบัด

ญาติจำเป็นต้องเตรียมพร้อมขณะผู้ป่วยอยู่ในการรักษาของแพทย์ เช่น การเรียนรู้วิธีการให้สายยางทางอาหาร หรือสังเกตอาการ เป็นต้น

ระยะหลังกลับมาดูแลที่บ้าน

ญาติจำเป็นต้องเรียนรู้วิธีกายภาพบําบัดผู้ป่วยเส้นเลือดในสมองแตก เช่น การทำกายภาพให้กับคนไข้, คุมอาหารและวิธีการดูแลพร้อมกับโรคร่วมที่คนไข้เป็น และต้องคอยเฝ้าสังเกตอาการโรคหลอดเลือดสมอง เมื่อเคยเป็นแล้วสามารถกลับมาเป็นซ้ำได้ 

WALK WELL – เดินได้เดินดี ศูนย์ดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดสมองโดยทีมแพทย์เฉพาะทาง ศูนย์ดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดสมองโดยอายุรแพทย์ระบบประสาท และแพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู มีโปรแกรมกายภาพบำบัด สามารถปรับตามได้ในแต่ละบุคคล และมีการประเมินผลอย่างสม่ำเสมอ ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม ติดต่อศูนย์ Walk WELL

คำถามที่พบบ่อย เกี่ยวกับเส้นเลือดในสมองแตก